MP Board Class 6 Math Solutions Chapter 13 सममिति Ex 13.1
प्रश्नावली 13.1
प्रश्न 1.
अपने घर अथवा विद्यालय की ऐसी चार वस्तुओं की सूची बनाइए जो सममित हों।
उत्तर-
निम्नांकित वस्तुएँ सममित वस्तुएँ हैं
(i) कैंची,
(ii) श्यामपट्ट,
(iii) मेज. की ऊपरी सतह,
(iv) कम्प्यूटर डिस्क।
प्रश्न 2.
दी गई आकृति में कौन-सी दर्पण रेखा, अर्थात् सममित रेखा है, l1 या l2 ?
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-64.png)
उत्तर-
दी गई आकृति में l2 दर्पण रेखा है।
प्रश्न 3.
पाठ्य-पुस्तक में दी गई आकृतियों की पहचान कीजिए। जाँच कीजिए कि क्या ये आकृतियाँ सममित हैं या नहीं। उनकी सममित रेखा भी खींचिए।
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-65.png)
हल :
निम्नांकित आकृतियों में सममित रेखा दर्शायी गई है।
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-66.png)
(a) सममित
(b) सममित
(c) सममित नहीं है
(d) सममित
(e) सममित
(f) सममित
प्रश्न 4.
पाठ्य-पुस्तक में दी गई आकृतियों को वर्गांकित पेपर पर बनाइए। आपने वर्गांकित पेपर का प्रयोग अपनी पिछली कक्षाओं में अंकगणित नोट बुक में किया होगा। इन आकृतियों को इस तरह पूरा कीजिए कि बिन्दुकित रेखा ही सममित रेखा है।
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-67.png)
हल :
बिन्दुकित रेखा को सममित रेखा लेकर आकृतियाँ अग्र प्रकार हैं :
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-68.png)
प्रश्न 5.
पाठ्य-पुस्तक में दी गई आकृति में l सममित रेखा है। इस आकृति को पूरा कीजिए जिससे यह सममित हो जाए।
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-69.png)
हल :
पूर्ण चित्र निम्नांकित है
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-70.png)
प्रश्न 6.
पाठ्य-पुस्तक में दी गई आकृति में, l सममित रेखा है। त्रिभुज का प्रतिबिम्ब खींचिए और इस आकृति को पूरा कीजिए जिससे यह सममित हो जाए।
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-71.png)
हल :
त्रिभुज का प्रतिबिम्ब निम्न रूप में प्रदर्शित है
![](https://mpboardstudy.in/wp-content/uploads/2023/02/image-72.png)